by IUF Asia/Pacific | Jul 18, 2023 | မြန်မာဘာသာ Myanmar language, Defending Democracy, Human Rights
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဂျီနီဗာမှာ ကျင်းပခဲ့သော၂၈ ကြိမ်မြောက် IUF ညီလာခံကြီးမှ အရေးကြီးသော ဆုံးဖြတ်ချက် အမှတ် (၁) ဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီပြန်လည်ရရှိရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေး ဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပါသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို Food Rengo, UA ZENSEN, Service Tourism Rengo, Noh-Dan-Roh နှင့် UFCW North America တို့မှ တင်သွင်းခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါသည်။
UA ZENSEN ၏ ဒုတိယဥက္ကဌဖြစ်သူ Brother Hiromu Kogure သည် အောက်ပါမိန့်ခွန်းဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချပြခဲ့ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများကို ရပ်ဆိုင်းပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မလုပ်ကြရန် တောင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ ဒါဟာ စစ်အစိုးရနှင့် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေမှု အဆုံးသတ်ရန်အတွက် အရေးကြီးပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးတွေ ပြန်လည်ရရှိစေမှာ ဖြစ်ပါသည်.
မြန်မာအတွက် ဆက်လက်ပံ့ပိုးကူညီကာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုမ္ပဏီများကို မြန်မာနိုင်ငံမှ “တာဝန်သိသိဖြင့် ထွက်ခွာ” စေဖို့ ဖိအားပေးပါ!
UA ZENSEN ၏ ဒုတိယ ဥက္ကဌ Brother Hiromu Kogure မှ ၂၈ ကြိမ်မြောက် IUF ညီလာခံတွင် မိန့်ခွန်းပြောနေပုံ
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်သည့် နှစ်နှစ်တာကာလ နောက်ပိုင်း အခြေအနေတွေဟာ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာတာမျိုး မရှိပဲ အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ၊ ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူများနှင့် သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များသည်လည်း အသတ်ခံရကာ ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များ မီးရှို့ခံလိုက်ကြရပြီး ကြေကွဲစရာ အခြေအနေတွေက ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။
ပထမဆုံးအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက ကျွန်ုပ်တို့၏ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်တွေကို ယနေ့အချိန်ထိ ပံ့ပိုးကူညီပေးနိုင်အောင်စီစဥ်ပေးခဲ့တဲ့အတွက် ဒေသဆိုင်ရာ အတွင်းရေးမှူး Brother Hidayat ကို အထူးလေးစားကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။
ယနေ့အချိန်ထိတော့ UA ZENSEN အနေဖြင့် CTUM ကို အရေးပေါ်အကူအညီ ၃ ကြိမ် ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ ရရှိပြီး အလုပ်သမားများ ငြိမ်းချမ်းစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်ကြသည့် အချိန်ထိ အဲလို ဆက်လက် ပါဝင်ကူညီသွားမယ်။
ကမ္ဘာကြီးက ယူရိန်းဘက်ကိုပဲ အာရုံစိုက်နေချိန်မှာ မြန်မာတွက်လည်း ဆက်လက်ပြီး ပိုမိုကူညီပံ့ပိုးပေးကြဖို့ကိုလည်း တောင်းဆိုပါတယ်။
တခြား GUFs အဖွဲ့အစည်းတွေလုပ်ဆောင်နေကြသလိုပဲ ဒေသဆိုင်ရာ အတွင်းရေးမှူး Brother Hidayat ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ “ တာဝန်သိသော ဆုတ်ခွာခြင်း” အပေါ် IUF မှ သိသိသာသာ လုပ်နေသည်ကိုလည်း သိရှိရပါတယ်။
တကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စားသောက်ကုန်းကုမ္ပဏီ တော်တော်များများ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိနေပြီး လုပ်ငန်းဆက်လက် လည်ပတ်နေဆဲလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တချို့ကလည်း ဒီကုမ္ပဏီတွေကို ထွက်ခွာဖို့ တောင်းဆိုတာဟာ “ကျွန်ုပ်တို့အဖွဲ့ဝင်များ အလုပ်အကိုင်မဲ့” စေတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ သို့ပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ နည်းလမ်းကျကျ လှုပ်ရှားနေတဲ့ သမဂ္ဂများဟာ ဖိနှိပ်ခံနေကြရပြီး “အဝါရောင် သမဂ္ဂ” လို့ ခေါ်ကြတဲ့ စစ်အာဏာရှင် အလိုကျ အဖွဲ့အစည်းများကသာ ပိုမို ကြီးစိုးနေပါတယ်။ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များ၏ အလုပ်တော်တော်များများကိုလည်း အဖွဲ့ဝင် မဟုတ်သော၊ ပုံမှန်မရှိသော လုပ်သားများဖြင့် အစားထိုးနေသည်ကိုလည်း ကြားသိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေးစံညွှန်းအတိုင်း ကျင့်သုံးရန် မဖြစ်နိုင်တော့ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများကို ပိုမိုဖိအားပေးရန် IUF ကို တောင်းဆိုရင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်၏ မှတ်ချက်စကားကို နိဂုံးချုပ်အပ်ပါတယ်။
by IUF Asia/Pacific | Jun 23, 2023 | Campaigns, Defending Democracy
On June 16, 2023, the 28th IUF Congress in Geneva adopted a vital Resolution No.1 on Restoring democracy and defending human rights in Myanmar. The resolution was proposed by Food Rengo, UA ZENSEN, Service Tourism Rengo, Noh-Dan-Roh and UFCW North America.
Brother Hiromu Kogure, Vice President of UA ZENSEN, moved the resolution with the following speech, calling for greater action to ensure transnational companies cease their operations and divest from Myanmar. This is vital to ending all direct or indirect collaboration with the military junta and ensuring the restoration of democracy and democratic rights in Myanmar.
Continued support for Myanmar and pressure on transnational companies to “responsibly withdraw” from Myanmar!
Brother Hiromu Kogure, Vice President of UA ZENSEN, addresses the 28th IUF Congress
Two years have passed since the military coup in Myanmar. The situation shows no signs of getting any better, with innocent civilians, democracy activists, and union activists being killed, their homes burned, and the tragic situation continues.
First of all, I would like to express my deepest respect to Regional Secretary Brother Hidayat for his dedicated support to our affiliated unions in Myanmar to date.
UA ZENSEN has so far provided emergency assistance to CTUM on three occasions and will continue to do so until the day when democracy is achieved in Myanmar and union activists can work in peace.
The world tends to focus on Ukraine, but we also request continued and stronger support for Myanmar.
I am also aware that the IUF is working vigorously, led by Regional Secretary Brother Hidayat, on the “responsible withdrawal” from Myanmar that many GUFs are pursuing.
Several global beverage and food companies have established and are still operating in Myanmar.
Some say that asking these companies to withdraw would “take away the jobs of their members,” but in Myanmar, trade unions that are democratic in their activities are suppressed, while so-called “yellow unions” that are obedient to the military regime are more common. We also hear that many jobs for union members are being replaced by so-called non-unionized, non-regular workers.
It is no longer possible to practice human rights due diligence in Myanmar, and I will conclude my remarks by asking the IUF to increase pressure on transnational companies operating in Myanmar.
by FH | Jun 2, 2023 | Climate Crisis, Climate Justice, Defending Democracy, Urdu اُردُو
بہت سے ممالک میں فوج نے تاریخی طور پر سیاسی، سماجی اور اقتصادی بحرانوں کو ہنگامی حالات قرار دیتے ہوے، جمہوریت کو عارضی طور پر معطل کرنے اور اقتدار سنبھالنے کے لیے استعمال کیا ہے۔اب ماحولیاتی بحرانوں کو فوجی مداخلت اور مسلح افواج کی تعیناتی کے جواز کے لیے بھی استعمال کیا جا سکتا ہے۔چونکہ موسمیاتی تبدیلی شدید موسمی واقعات کی شدت اور تعدد کا باعث بنتی ہے، اس لیے ہمیں بارہاہنگامی صورتحال کا سامنا کرنا پڑتا ہے۔اس کا مطلب یہ ہو سکتا ہے کہ فوج کے ہنگامی اختیارات اور جمہوریت کی عارضی معطلی بھی معمول کی بات ہو جائے گی۔کئی ممالک میں، ایک بہت ہی حقیقی خطرہ ہے کہ یہ مسلسل موسمیاتی ہنگامی صورتحال جمہوریت اور جمہوری حقوق کی مسلسل معطلی کا باعث بن سکتی ہے – وہی جمہوریت اور جمہوری حقوق جن کی آب و ہوا کے بحران سے نمٹنے اور آب و ہوا کے انصاف کو یقینی بنانے کے لیے ضرورت ہے۔
جب سائکلون موچا 14 مئی 2023 کو بنگلہ دیش کے ساحل اور میانمار کے مغربی علاقے سے ٹکرایا،درجہ پانچ کے طوفان نے ریاست رخائن میں جانی نقصان اور بڑے پیمانے پر تباہی مچائی۔ دارالحکومت کا زیادہ حصہ تباہ ہو گیا تھا۔
یہ اچھی طرح سے سمجھا جاتا ہے کہ طوفان موچا جیسے شدید موسمی واقعات کی تعدد اور شدت میں انسانی پیدا کردہ موسمیاتی تبدیلی کے نتیجے میں اضافہ ہوا ہے۔ جو بات کم سمجھ میں آتی ہے وہ یہ ہے کہ ان شدید موسمی واقعات کا سیاسی تناظر موت، تباہی اور بے گھر ہونے کی حد پر گہرا اثر مرتب ہوگا۔
وومنز پیس نیٹ ورک، جس نے میانمار میں وحشیانہ جبر اور انسانی حقوق کی خلاف ورزیوں کے بارے میں جرات مندانہ رپورٹنگ کی ہے، نے 16 مئی کو ایک ہنگامی بریفنگ کا انعقاد کیا جس میں طوفان موچا کے اثرات کا جائزہ لیا گیا۔ بریفنگ میں ان طریقوں کا مشاہدہ کیا گیا جن میں فوجی جنتا نے اپنے سیاسی جبر کو آگے بڑھانے کے لیے طوفان کو استعمال کیا۔
طوفان موچا کے بارے میں جنٹا کے ردعمل کے بارے میں رپورٹس منظر عام پر آنا شروع ہو گئی ہیں، جس سے یہ انکشاف ہوا ہے کہ جنٹا نے روہنگیا آئی ڈی پیز [اندرونی طور پر بے گھر افراد] کے انخلاء کی کوششوں کو سبوتاژ کیا اور اس کے بعد سے ان کے کیمپوں اور آس پاس کے علاقوں تک امداد کی رسائی کو روک دیا ہے۔ اس طرح کے نتائج، بہت سے دوسرے لوگوں کے درمیان، یکم فروری میں بغاوت کی کوشش کے بعد راکھین ریاست میں نسل پرستی کو مزید تقویت دینے کے لیے جنٹا کے اقدامات کے مطابق ہیں۔
“رضاکارانہ غفلت” کے طور پر بیان کیا گیا، رخائن ریاست اور بنگلہ دیش میں روہنگیا پناہ گزین کیمپوں پر طوفان موچا کے تباہ کن اثرات نے میانمار سے ان کی جبری نقل مکانی کو یاد کیا جس میں فوج کی طرف سے نسل کشی کی گئی، جسے اقوام متحدہ کی انسانی حقوق کونسل نے انسانیت کے خلاف جرائم کے طور پر تسلیم کیا۔
یہیں پر ہم آب و ہوا کی کمزوری اور فوجی حکمرانی کے تحت رہنے والی آبادیوں کی کمزوری کو دیکھتے ہیں۔ اس خطرے کو نظامی سیاسی ظلم و ستم اور مخصوص نسلی گروہوں کے خلاف ہونے والی نسل کشی کی کارروائیوں سے بڑھایا جاتا ہے۔ لوگوں کو نہ صرف جانی نقصان، ان کے گھروں کی تباہی، محرومی اور بے گھر ہونے کا سامنا کرنا پڑتا ہے، بلکہ اپنے آپ کو تیار کرنے یا اپنی برادریوں کے تحفظ کے لیے اجتماعی کارروائی کرنے کے امکانات بھی سخت محدود ہیں۔
طوفان جیسے شدید موسمی واقعات کے بعد انسانیت کے لیے شدید مشکل کے وقت میں، ہم اکثر دیکھتے ہیں کہ بین الاقوامی امدادی تنظیمیں فوجی حکومتوں کے ساتھ کام کرنے کی ضرورت کا جواز پیش کرتی ہیں۔ درحقیقت، کچھ امدادی ایجنسیاں اس بات پر یقین رکھتی ہیں کہ مرکزی آمرانہ حکومتیں امداد کی ترسیل کا زیادہ موثر طریقہ کار ہیں۔ یہ اس حقیقت کو نظرانداز کرتا ہے کہ آمرانہ حکومتیں بڑے پیمانے پر بدعنوان ہیں، اور عوامی وسائل – بشمول انسانی امداد – کو طاقتور اشرافیہ اور ان کے ساتھیوں کے ذریعے منتقل کیا جاتا ہے۔ عوامی وسائل کی چوری ان اہم وجوہات میں سے ایک ہے جس کی وجہ سے اس طرح کی حکومتیں پہلی جگہ موجود ہیں۔
زیادہ اہم بات یہ ہے کہ آمرانہ حکومتوں کے تحت انسانیت کے لیے شدید مشکل کے وقت میں انسانی امداد کا سیاسی طور پر تعین کیا جاتا ہے۔ ریاست اور یامخصوص نسلی یا مذہبی گروہوں کے دشمن کے طور پر شناخت شدہ آبادیوں کو انسانی امداد تک رسائی سے انکار کر دیا جاتا ہے۔ جیسا کہ آج ہم میانمار میں دیکھتے ہیں، شہری آبادیوں کے خلاف فوجی جنتا کی جنگ انسانی امداد کے انکار تک پھیلی ہوئی ہے۔ اس کی وجہ پیچیدہ نہیں ہے۔ انسانی بحران کا شکار ہونے اور انسانی امداد کے اہل ہونے کے لیے، آپ کو پہلے انسان سمجھا جانا چاہیے۔
۱۹۴۵کے بعد سے ہم نے کئی ممالک میں جمہوریت کے خاتمے کے آغاز کا مشاہدہ کیا ہے (اکثرکو غیر ملکی حمایت حاصل ہے) جہاں قومی یا ذیلی قومی سطح (ریاست، علاقہ، صوبہ) پر ہنگامی حالتوں کا اعلان کیا جاتا ہے اور فوج سڑکوں پر تعینات ہوتی ہے۔ . فوجیوں کے بیرکوں سے باہر ہونے کے بعد، فوجی جرنیل اور ان کے بچے سیاسی، شہری اور معاشی زندگی میں تیزی سے آگے بڑھتے ہیں۔
یہاں تک کہ اگر کسی منتخب پارلیمنٹ یا کانگریس کے اختیارات بحال ہو جائیں، اور جمہوری انتخابات دوبارہ شروع ہو جائیں، فوج سیاسی جماعتوں کا کنٹرول برقرار رکھتی ہے اور سیاسی، شہری اور اقتصادی زندگی میں اپنے قدم جمائے رکھتی ہے۔ لوگوں کے لیے یہ ایک مستقل ہنگامی حالت بن جاتی ہے – ایک مستقل بحران
اس مسلسل بحران میں ” موسمیاتی تبدیلی کے خلاف اوبرنی کی قوات” کی بھی نئی تعریف کی گئی ہے۔ آب موسمیاتی تبدیلی کے خلاف اوبرنی کی قوات میں ایک اجتماعی ذمہ داری شامل ہے کہ وہ ماحولیاتی تبدیلی کے اثرات کے لیے مساوی سماجی، اقتصادی اور ثقافتی ردعمل کو یقینی بنائے، اور اس بات کو یقینی بنائے کہ انسانی صحت، معاش اور ماحولیات کا تحفظ ہو۔ اب سیاسی اشرافیہ کی طرف سے ہماری کمیونٹیز میں زیادہ سے زیادہ آب موسمیاتی تبدیلی کے خلاف اوبرنی کی قوات پیدا کرنے کے مطالبات کا مطلب یہ ہے کہ ہمیں اگلے انتہائی موسمی واقعے کا سامنا کرنا ہوگا۔ اجتماعی کارروائی اور جوابدہی کے لیے جمہوری طریقہ کار کو چھین لیا گیا، اور حقوق کی عدم موجودگی میں، آب موسمیاتی تبدیلی کے خلاف اوبرنی کی قوات کا مطلب ہے کہ کمزور کمیونٹیز کو برداشت کرنے کی توقع کی جاتی ہے۔
کئی ممالک میں، دائیں بازو پہلے ہی موسمیاتی تبدیلی انکار کر چکا ہے۔ وہ متاثرہ کمیونٹیز (خاص طور پر موسمیاتی تبدیلی سے متاثر دیہی کمیونٹیز) کی مدد کرنے میں ریاست کی ناکامی کو بے نقاب کرنے کا ایک سیاسی موقع دیکھتے ہیں۔ اس نئے بحران کے پیش نظر دائیں بازو مضبوط قیادت کے لیےایک بار پھر آپنی آواز کو بلندکرتا ہے – آمرانہ حکمرانی کے لیے ایک مقبول اصطلاح۔ قوم کو کسی بیرونی خطرے کے جواب میں ہر ہنگامی صورتحال کی طرح، ماحولیاتی تبدیلی کو بھی دائیں بازو کی طرف سے جمہوریت کی معطلی کا جواز فراہم کرنے کے لیے استعمال کیا جائے گا۔
آب و ہوا کے اس بحران میں ہمیں شدید موسمی واقعات، گرمی کی لہروں اور جنگل کی آگ کی وجہ سے مسلسل موسمیاتی ہنگامی صورتحال کا سامنا ہے۔ یہ ایک انتہائی موسمی واقعہ سے دوسرے موسم کی وجہ سے “آب و ہوا کی تباہی” کے ذریعہ شدت اختیار کرتا ہے (خشک سالی کے بعد سیلاب؛ جنگل کی آگ کے بعد طوفانی بارشیں)۔ اگر یہ ایک مسلسل ہنگامی حالت کا باعث بنے جس میں جمہوریت کی معطلی مستقل ہو جائے؟
ڈاکٹر محمد ہدایت گرین فیلڈ، آئی یو ایف ایشیا/پیسفک ریجنل سیکرٹری
by IUF Asia/Pacific | Jun 2, 2023 | ภาษาไทย Thai, Climate Crisis, Defending Democracy
ในอดีต กองทัพในหลายประเทศ ใช้วิกฤตทางการเมือง สังคม และเศรษฐกิจเพื่อประกาศภาวะฉุกเฉิน ยึดอำนาจและระงับประชาธิปไตย แต่ในปัจจุบัน กองทัพอาศัยวิกฤตด้านสิ่งแวดล้อมในการอ้างเหตุผลเพื่อแทรกแซงทางทหารและจัดเตรียมกองกำลังติดอาวุธ กล่าวคือ การเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศนำไปสู่เหตุการณ์สภาพอากาศที่รุนแรงและเกิดบ่อยครั้งมากขึ้น ทำให้เรามีโอกาสที่จะเกิดภาวะฉุกเฉินบ่อยขึ้น ซึ่งนำไปสู่การประกาศสภาวะฉุกเฉินของกองทัพและการชะงักของของระบอบประชาธิปไตย ในหลายประเทศ ที่มีเหตุฉุกเฉินด้านสภาพอากาศอย่างต่อเนื่อง ได้สร้างความเสี่ยงที่จะนำไปสู่การระงับประชาธิปไตยและสิทธิในระบอบประชาธิปไตย ทั้งที่ระบอบประชาธิปไตยและสิทธิในระบอบประชาธิปไตยเป็นสิ่งที่จำเป็นจ้องใช้ในการรับมือกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศและการันตีความยุติธรรมด้านสภาพอากาศ
เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 พายุไซโคลนมอคค่า ซึ่งเป็นพายุโซนร้อนระดับที่ 5 ได้พัดถล่มชายฝั่งบังกลาเทศและพื้นที่ทางตะวันตกของประเทศพม่า ทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตและสร้างความหายนะในวงกว้างในรัฐยะไข่ และเมืองหลวงซิตตเว
เป็นที่เข้าใจกันดีว่าเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว อย่างพายุไซโคลนมอคค่าที่เกิดขึ้น มีความถี่และความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดจาก(มนุษย์) ซึ่งเรามักไม่เข้าใจบริบททางการเมืองของเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงเหล่านี้ว่ามีผลกระทบอย่างลึกซึ้ง ทั้งการสูญเสียชีวิต การทำลายล้าง และการพลัดถิ่น
เครือข่ายสันติภาพเพื่อผู้หญิง (Women’s Peace Network) ได้รายงานอย่างกล้าหาญถึงการปราบปรามอย่างโหดร้ายและการละเมิดสิทธิมนุษยชนในพม่า โดยได้จัดการบรรยายสรุปเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม โดยประเมินผลกระทบของพายุไซโคลนมอคคาและสรุปวิธีที่รัฐบาลทหารอาศัยเหตุพายุไซโคลนในการปราบปรามประชาชนในทาง ดังจะเห็นได้จากในรายงานที่กล่าวว่า
รายงานเกี่ยวกับการตอบสนองของรัฐบาลทหารต่อพายุไซโคลนมอคค่าชี้ให้เห็นว่า รัฐบาลทหารได้ทำลายความพยายามของชาวโรฮิงญาที่จะอพยพย้ายถิ่นฐาน [ภายในประเทศ] และได้ปิดกั้นการเข้าถึงความช่วยเหลือที่ส่งไปยังค่ายของพวกเขาและพื้นที่โดยรอบ ซึ่งพ้องกันการกระทำของรัฐบาลทหารที่มุ่งส่งเสริมการแบ่งแยกสีผิวในรัฐยะไข่หลังการพยายามทำรัฐประหารเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2564
วิธีการที่กองทัพรับมือกับผลกระทบร้ายแรงของพายุไซโคลนมอคค่าต่อรัฐยะไข่และค่ายผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาในบังกลาเทศ
อาจะเรียกได้ว่าเป็น “การปล่อยเลยตามเลย” ซึ่งชวนให้นึกถึงเหตุการณ์บังคับให้พลัดถิ่นฐานของชาวโรฮิงญา และเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่กระทำโดยกองทัพในปี 2560 ซึ่งคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติตัดสินว่าเป็นอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้เราเห็นการบรรจบกันของความเปราะบางทางสภาพอากาศ และความเปราะบางของประชากรที่อาศัยอยู่ภายใต้การปกครองของทหาร ความเปราะบางเหล่านี้ขยายใหญ่ขึ้นจากการประหัตประหารทางการเมืองอย่างเป็นระบบและการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่กระทำต่อกลุ่มชาติพันธุ์ ผู้คนเหล่านี้ไม่เพียงแต่ต้องทนทุกข์กับการสูญเสียชีวิต บ้านเรือนถูกทำลาย การถูกกีดกันและการพลัดถิ่น แต่พวกเขายังถูกจำกัดไม่ให้มีการเตรียมตัวหรือร่วมกันเพื่อปกป้องชุมชนของตนเอง
เมื่อเกิดวิกฤตทางมนุษยธรรมหลังเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง อย่าง พายุไซโคลน เรามักจะเห็นองค์กรช่วยเหลือระหว่างประเทศแสดงเหตุผลความจำเป็นในการทำงานร่วมกับรัฐบาลทหาร หน่วยงานช่วยเหลือบางแห่งดูเหมือนจะเชื่อว่าระบอบเผด็จการรวมศูนย์เป็นกลไกการให้ความช่วยเหลือที่มีประสิทธิภาพ โดยละเลยความจริงที่ว่าระบอบเผด็จการนั้นเองที่สร้างความเสียหายอย่างมหาศาล และขโมยทรัพยากรสาธารณะ รวมถึงความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และถ่ายโอนไปยังชนชั้นสูงและพวกพ้องที่มีอำนาจ โดยการขโมยทรัพยากรสาธารณะนี้เองที่เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้ระบอบเผด็จการรวมศูนย์ดังกล่าวเกิดขึ้น
นอกจากนี้ ระบอบเผด็จการยังมีอิทธิพลในการกำหนดวิกฤตด้านมนุษยธรรมและความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม กล่าวคือ ประชากรที่ถูกระบุว่าเป็นศัตรูกับรัฐและ/หรือกลุ่มชาติพันธุ์หรือศาสนาที่เฉพาะเจาะจงจะถูกปฏิเสธไม่ให้เข้าถึงความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ดังที่เราเห็นในพม่าทุกวันนี้ สงครามของรัฐบาลทหารต่อประชากรพลเรือนขยายไปถึงการปฏิเสธความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม เหตุผลนั้นไม่ซับซ้อน กล่าวคือ ในการเป็นเหยื่อจากวิกฤตด้านมนุษยธรรมและมีสิทธิ์ที่จะได้รับความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมนั้น จะต้องถูกมองว่าเป็นมนุษย์ก่อน
อย่างไรก็ตาม นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2488 เป็นต้นมา เราได้เห็นจุดเริ่มต้นของการสิ้นสุดของระบอบประชาธิปไตยในหลายประเทศ (ซึ่งมักมาจากการแทรกแซงของต่างประเทศ) ซึ่งมีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในระดับชาติหรือระดับย่อยของประเทศ (รัฐ ภูมิภาค จังหวัด) และมีการส่งกำลังทหารไปตามท้องถนน เมื่อทหารออกจากค่ายทหาร นายพลทหารและลูกๆ ของพวกเขาก็เข้าสู่ชีวิตทางการเมือง พลเรือน และเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว
แม้ว่าอำนาจของรัฐสภาที่มาจากการเลือกตั้งจะได้รับการฟื้นฟูและเกิดการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตย แต่กองทัพยังคงควบคุมพรรคการเมืองและรักษาฐานที่มั่นในทางการเมืองและเศรษฐกิจ ซึ่งสิ่งเหล่านี้กลายเป็นภาวะฉุกเฉินตลอดกาลสำหรับประชาชน
วิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องนี้ส่งผลให้เกิดการนิยาม “ความทนทานต่อสภาพอากาศ” (climate resilience) ใหม่ กล่าวคือ เราจะมีความทนทานทางสภาพอากาศ ซึ่งเกี่ยวข้องกับความรับผิดชอบร่วมกันได้นั้น ก็ต่อเมื่อเราดำรงอยู่ในสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมที่มีความเท่าเทียม และรับประกันว่าสุขภาพของมนุษย์ การดำรงชีวิต และสิ่งแวดล้อมได้รับการคุ้มครอง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันเราเรียกร้องความทนทานต่อสภาพอากาศจากชนชั้นนำทางการเมือง ซึ่งมีแต่จะทำให้เราต้องเผชิญกับเหตุการณ์สภาพอากาศที่รุนแรงต่อไป เพราะเราไม่มีกลไกประชาธิปไตยสำหรับการดำเนินการและความรับผิดชอบร่วมกัน และยังรวมถึงในบางกรณีอย่างชุมชนที่เปราะบางที่ไม่มีสิทธิในการย้ายถิ่นฐาน
ในหลายประเทศ ฝ่ายขวาสุดได้เปลี่ยนจาก การปฏิเสธสภาพภูมิอากาศเป็น ความตื่นตระหนกด้านสภาพอากาศ พวกเขาใช้โอกาสทางการเมืองดังกล่าวในการประกาศความล้มเหลวของรัฐในการช่วยเหลือชุมชนที่ได้รับผลกระทบ (โดยเฉพาะชุมชนในชนบทที่เปราะบางต่อสภาพอากาศ) การเผชิญกับวิกฤตครั้งใหม่นี้ ฝ่ายขวาสุดยังเน้นย้ำและเรียกร้องให้มีผู้นำที่เข้มแข็ง ซึ่งเป็นคำที่ประชานิยมหมายถึงการปกครองแบบเผด็จการ เช่นเดียวกับภาวะฉุกเฉินต่างๆ ที่เกิดขึ้นเพื่อตอบสนองต่อภัยคุกคามภายนอกต่อประเทศชาติ วิกฤตทางสภาพอากาศ โดยเหตุเหล่านี้เองที่จะถูกใช้โดยกลุ่มขวาจัดเพื่อสร้างความชอบธรรมในการระงับระบอบประชาธิปไตย
ในวิกฤตการณ์สภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องนี้ อาจส่งผลให้เราต้องเผชิญกับสภาวะฉุกเฉินด้านสภาพภูมิอากาศอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง ทั้งคลื่นความร้อน ไฟป่า ซึ่งทวีความรุนแรงขึ้นจากสิ่งที่เรียกว่า “การเด้งกลับทางสภาพภูมิอากาศ” (climate whiplash)จากเหตุการณ์รุนแรงหนึ่งไปสู่อีกเหตุการณ์หนึ่ง (เช่น เกิดภัยแล้งตามด้วยน้ำท่วม หรือเกิดไฟป่าแล้วตามด้วยฝนตกหนัก) จะเกิดอะไรขึ้น หากสิ่งนี้นำไปสู่สภาวะฉุกเฉินอย่างต่อเนื่องที่ระงับประชาธิปไตยโดยถาวร?
เขียนโดย ดร.มูฮัมหมัด ฮิดายัท กรีนฟิลด์ เลขาธิการ IUF ประจำภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก
by IUF Asia/Pacific | May 24, 2023 | မြန်မာဘာသာ Myanmar language, Climate Crisis, Defending Democracy
နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ စစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကို အသုံးချပြီး သမိုင်းတလျောက်မှာ အရေးပေါ်ကြေငြာတာ၊ ဒီမိုကရေစီကို ယာယီဆိုင်းငံ့တာ၊ အာဏာသိမ်းယူတာမျိုး လုပ်လေ့ရှိပါသည်။ ယခုအခါ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းသည်လည်း စစ်တပ်တွေ ကြားဝင်ဖို့နဲ့ တပ်အင်အားတွေဖြန့်ထားဖို့အတွက် အသုံးချစရာတခုလည်း ဖြစ်လာစေပါသည်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုသည် ဆိုးရွားသော ရာသီဥတုအဖြစ်အပျက်များ ပိုမို ပြင်းထန်များပြားလာခြင်းကြောင့် အရေးပေါ် အခြေအနေများလည်း အကြိမ်ကြိမ် ပိုမိုကြုံတွေ့လာရတော့မည်။ သဘောက စစ်တပ်ရဲ့ အရေးပေါ်အာဏာရယူမှုနှင့် ဒီမိုကရေစီ ယာယီဆိုင်းငံ့ထားမှု အကြိမ်ကြိမ် ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာမည်။ နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ဒီလိုစဥ်ဆက်မပြတ် ရာသီဥတုဆိုင်ရာအရေးပေါ်အခြေအနေတွေက အမှန်တကယ်စိန်ခေါ်မှုတရပ် ဖြစ်လာပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်အခွင့်အရေးများကို ဆက်လက် ဆိုင်းငံ့ခံရစေပါသည်။ တဖက်မှာလည်း ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ရန်နှင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ တရားမျှတမှု ရရှိစေရန် အဲဒီဒီမိုကရေစီနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်အခွင့်အရေးများ လိုအပ်နေပေသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်နေ့ မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ခြမ်းဒေသ မိုခါဆိုင်ကလုံး ဝင်ရောက်ခဲ့ချိန်မှာ ပြင်းအားအဆင့်နံပါတ် ၅ မုန်တိုင်းက ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အသက်ဆုံးရှုံး မှုများစွာနှင့်အတူ အပျက်အစီး များပြားခဲ့ပါသည်။ စစ်တွေမြို့တော် အများစု ပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။
လူသားတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ရသည့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုရလဒ်တခုအနေဖြင့် မိုခါဆိုင်ကလုံးတို့လို ရာသီဥတုဆိုးရွားပြင်းထန်မှု များပြားလာတယ်ဆိုတာ ကောင်းကောင်းနားလည်လာကြပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ သိပ်နားမလည်ဖြစ်တာက ဒီပြင်းထန်ဆိုးရွားတဲ့ ရာသီဥတုဖြစ်စဥ်များ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ သည် သေဆုံးပျက်စီးမှုနှင့် အိုးမဲအိမ်မဲ့ ဖြစ်ရသည့်အခြေအနေအပေါ် လေးနက်သော သက်ရောက်မှုရှိ တယ် ဆိုတာပဲဖြစ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံက ရက်စက်စွာဖိနှိပ်ခံရမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို ရဲဝံ့စွာအစီရင်ခံလေ့ရှိသော Women’s Peace Network မှ မေလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် အရေးပေါ်ရှင်းလင်းချက် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး မိုခါဆိုင်ကလုံး၏ သက်ရောက်မှုကို အကဲဖြတ်ခဲ့ကြပါသည်။ စစ်တပ်က ဆိုင်ကလုံးကို အသုံးချပြီး နိုင်ငံရေးအရ ပိုမိုဖိနှိပ်နေမှု နည်းလမ်းများကိုလည်း ရှင်းလင်းချက်မှ လေ့လာခဲ့ကြပါသည်။
မိုခါဆိုင်ကလုံးအပေါ် စစ်အစိုးရ၏ တုံ့ပြန်ချက်ဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာ စတင်ထွက်ပေါ်လာရာမှာ စစ်အစိုးရအနေဖြင့် ရိုဟင်ဂျာ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ၏ ရွှေ့ပြောင်းရေးကြိုးပမ်းချက်ကို အဖျက် အမှောက်လုပ်ခဲ့ပြီး သူတို့နေထိုင်ရာနဲ့ အနီးပတ်ဝန်းကျင်တွေ အကူအညီမရောက်အောင် ထိုအချိန် ကတည်းက ပိတ်ပင်ခဲ့တာကို ထုတ်ဖော်ခဲ့ပါသည်။ တခြားတွေ့ရှိချက်များထဲက ဒီတွေ့ရှိချက်များဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုနောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက အသားရောင်ခွဲခြားမှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေသော စစ်အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်ချက်လည်း ဖြစ်ပါသည်။
“အဆင်ပြေသော ပေါ့ဆမှု”လို့ ပြောကြသလို ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းအပေါ် မိုခါဆိုင်ကလုံး၏ ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေသော သက်ရောက်မှုက ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာစစ်တပ်က ကျူးလွန်သော လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှ အတင်းအဓမ္မထွက်ပြေး ခဲ့ကြရတာကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေပါသည်။ ၎င်းကို ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီမှ လူသား အပေါ်ကျူးလွန်သော ရာဇဝတ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။
ဒီနေရာမှာ ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်မှုနှင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအောက်က နေထိုင်နေကြရသော လူဦးရေ၏ အားနည်းချက် ပေါင်းစည်းမှုကို ကျွန်ုပ်တို့ မြင်တွေ့ကြရမည်။ စနစ်ကျသော နိုင်ငံရေးအရ နှိပ်ကွပ်မှုနှင့် သတ်မှတ်ထားသော လူမျိုးစုများအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု လုပ်ရပ်များကြောင့် ဒီအားနည်းချက်ဟာ ကြီးမားကျယ်ပြန့်လာပါသည်။ ပြည်သူတွေဟာ အသက်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ၎င်းတို့နေအိမ်တွေ ပျက်စီးခြင်း၊ ချို့ တဲ့ခြင်းနှင့် စစ်ဘေးရှောင်ရခြင်းအပြင် ၎င်းတို့၏အသိုင်းအဝိုင်းများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ၎င်းတို့ကိုယ် တိုင် ပြင်ဆင်ဖို့ သို့မဟုတ် စုပေါင်းလုပ်ဆောင်ဖို့ကိုပါ ပြင်းထန်စွာ ကန့်သတ်ခံထားရပါသည်။
ဆိုင်ကလုံးကဲ့သို့လို ဆိုးရွားပြင်းထန်တဲ့ ရာသီဥတုနောက်ပိုင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကျပ် အတည်းမှာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက စစ်အာဏာရှင်နှင့် လိုအပ်သလို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေတာကို မကြာခဏ တွေ့ကြရပါသည်။ တချို့ ကယ်ဆယ်ရေး အေဂျင်စီများက ဗဟို ချုပ်ကိုင်ထားသော အာဏာရှင်အစိုးရများကို အကူအညီအတွက် ပိုမိုထိရောက်သော ဖြန့်ဖြူးရေး ယန္တရားတစ်ခုအဖြစ် ယုံကြည်ပုံရသည်။ ဒီယုံကြည်မှုက စစ်အာဏာရှင်တွေ ဆိုးဆိုးရွားရွား လာဘ်စားတာ၊ အများပြည်သူပိုင်ပစ္စည်း (လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီ အပါအဝင်) တွေကို ဩဇာကြီးမားသူနှင့် ၎င်းတို့၏ ခရိုနီများမှတဆင့် လွှဲပြောင်းပေးအပ်တာမျိုးကို မသိကျိုးကျွံပြုလိုက်သလို ဖြစ်စေပါသည်။ အများပြည်သူပိုင်ပစ္စည်း ခိုးယူသုံးစွဲမှုက အာဏာရှင်တွေ ပထမနေရာ တည်ရှိနေခြင်း အဓိက အကြောင်းအရင်းများထဲက တချက်ဖြစ်သည်။
အရေးကြီးတာက အာဏာရှင်တွေအောက်မှာ လူသားချင်း အကျပ်အတည်းနှင့် လူသားချင်းအကူအညီ တွေဟာ နိုင်ငံရေးအရ ဆုံးဖြတ်ခံကြရသည်။ ရန်လိုသူများအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသော ပြည်နယ် နှင့်/ သို့မဟုတ် သီးခြားလူမျိုးစု သို့မဟုတ် ဘာသာရေးအစုအဖွဲ့များသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများရရှိဖို့ ငြင်းပယ်ခံကြရပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြင်တွေ့နေရသည့်အတိုင်း ပြည်သူတွေအပေါ် ဆင်နွှဲနေတဲ့ စစ်အစိုးရ၏ စစ်ပွဲက လူသားချင်းအကူအညီကိုပါ ထပ်ပြီး ငြင်းပယ်လာပါသည်။ အကြောင်းပြချက်ကတော့ ရှုပ်ထွေးမနေပါ။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းတစ်ခု၏ သားကောင်ဖြစ်ရန်နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ရရှိရန်အတွက် သင့်ကို လူသားအဖြစ် ဦးစွာသတ်မှတ်ကြရမည်။
၁၉၄၅ ခုနှစ်မှ စတင်ပြီး နိုင်ငံတော်တော်များများ (ပြင်ပနိုင်ငံ ကြားဝင်မှုရှိသော နိုင်ငံများ) မှာ ဒီမိုကရေစီ စတင်အဆုံးသတ်လာကြတာကို ကျွန်ုပ်တို့ တွေ့ရှိကြရပါသည်။ ထိုနိုင်ငံများမှာ ပြည်နယ်၊ တိုင်း၊ ခရိုင်ဒေသများအလိုက် နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေငြာခြင်းနှင့် လမ်းမတွေအပေါ် စစ်တပ်ဖြန့်ထားခြင်းတွေ တွေ့ရှိရလေ့ရှိပါသည်။ စစ်တန်းလျားကနေ ထွက်လာတဲ့အခါမှာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ၎င်းတို့၏ ကလေးတွေက နိုင်ငံရေး၊ အရပ်သားနှင့် စီးပွားရေးနယ်ပယ်ဆီကို လျင်မြန်စွာ ရွေ့ပြောင်းလာပါသည်။
ရွေးကောက်တင်မြောက်ခံထားရသော လွှတ်တော် သို့မဟုတ် ကွန်ဂရက်တို့၏ အခွင့်အာဏာ ပြန်လည်ရရှိပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပနိုင်သည့်တိုင် စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးပါတီများကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး နိုင်ငံရေး၊ အရပ်သားနှင့် စီးပွားရေးနယ်ပယ်မှာ ၎င်းတို့ရဲ့ ခြေရာတွေကို ထိန်းထားပါသည်။ ဒါဟာ ပြည်သူတွေအတွက်တော့ အမြဲတမ်း အရေးပေါ်အခြေအနေ – အမြဲတမ်း အကျပ်အတည်း ဖြစ်လာရသည်။
ဤစဥ်ဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေသော အကျပ်အတည်းတွင် “ရာသီဥတုဒဏ် ခံနိုင်ရည်ရှိမှု” ကိုလည်း ပြန်လည်သတ်မှတ်ပါသည်။ ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရည် ရှိမှုမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ အကျိုးသက် ရောက်မှုများအပေါ် သာတူညီမျှသော လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ယဥ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို ရရှိ စေရန် စုပေါင်းတာဝန်ယူမှုအပြင် လူသားကျန်းမာရေး၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်း ကျင် အကာအကွယ်ပေးမှုတို့လည်း ပါဝင်ပါသည်။ ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်းက နိုင်ငံရေးဩဇာရှိသူများမှ ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရည် ပိုမိုရှိကြရန် တောင်းဆိုနေမှုက နောက်ထပ် ဆိုးရွား ပြင်းထန်သည့် ရာသီဥတုဖြစ်စဥ်ကို ကျွန်ုပ်တို့ ရိုးရှင်းစွာ ရင်ဆိုင်ရမည့်သဘောဟု အဓိပ္ပာယ်ရပါသည်။ စုပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် တာဝန်ခံတာဝန်ယူမှုအတွက် ဒီမိုကရေစီ ယန္တရားတွေ ချွတ်ပစ်ခံလိုက်ရပြီး အခွင့်အရေးတွေ မရှိကြတော့သည့်အနေအထားမှာ ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှုဟာ ထိလွယ်ရှလွယ် သော အသိုင်းအဝိုင်းကို ခံနိုင်ရည်ရှိကြရန် ရိုးရိုးရှင်းရှင်းဖြင့် မျှော်လင့်နေစေသေည့် သဘောဖြစ်ပါသည်။ သို့မဟုတ် အဲဒီကနေ ထွက်သွားဖို့ပဲ ရှိပါသည်။
နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ အာဏာရလက်ယာစွန်းတွေက ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ငြင်းပယ်ခြင်းမှ ရာသီဥတု ထိတ်လန့်ခြင်းဆီကို ကူးပြောင်းနေပြီ ဖြစ်သည်။ ထိခိုက်မှုရှိသော အသိုင်းအဝန်း (အထူးသဖြင့် ရာသီ ဥတုဆိုင်ရာ ထိခိုက်လွယ်သော ကျေးလက်အသိုင်းအဝိုင်း)ကို ပံ့ပိုးကူညီရန်အတွက် တိုင်းပြည်လို အပ်ချက်ကို နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးအဖြစ် သူတို့ မြင်ကြသည်။ ဒီလိုအကျပ်အတည်းသစ်နဲ့ ရင်ဆိုင် နေရချိန် အာဏာရလက်ယာစွန်းတွေက ခိုင်မာအားကောင်းသော ခေါင်းဆောင်မှု အတွက် ထပ်ခါထပ်ခါ တောင်းဆိုနိုင်ပါသည် – အာဏာရှင်တွေ သုံးလေ့ရှိသော အသုံးအနှုံးတခုလည်း ဖြစ်ပါသည်။ အရေးပေါ် အခြေအနေတိုင်းလိုလိုမှာ ရာသီဥတုဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းကို အသုံးချပြီး အာဏာရလက်ယာစွန်း တွေက နိုင်ငံကို ပြင်ပခြိမ်းခြောက်မှုကနေတုံ့ပြန်ရန်အတွက်ဆိုကာ ဒီမိုကရေစီ ဆိုင်ငံ့ခြင်းကို အကြောင်းပြပါသည်။
ဒီလိုရာသီဥတုအကျပ်အတည်းမှာ ဆိုးရွားပြင်းထန်သော ရာသီဥတုဖြစ်စဥ်များ၊ အပူလှိုင်းနှင့် တောမီးများကြောင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာအရေးပေါ်အခြေအနေများ ဆက်လက်ကြုံတွေ့နေရမည်။ ဤအရာသည် ပြင်းထန်သော ရာသီဥတုဖြစ်ရပ်တခုမှ တခြားတစ်ခုသို့ “ရာသီဥတု ကျာပွတ်ရိုက်ချက်”ဖြင့် ပိုမိုပြင်းထန်လာသည် (ဥပမာ – ရေကြီးရေလျံမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်မှာ ရေရှားပါးမှု၊ မိုးသည်းထန်မှုဖြစ်ပွားပြီးနောက်မှာ တောမီးလောင်မှု) အကယ်လို့ ဒီလိုအခြေအနေက နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေတခုအဖြစ် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ဒီမိုကရေစီ ဆိုင်ငံ့ခံထားရမှုက အမြဲတမ်းလိုလို ဖြစ်လာစေမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုနေမလဲ?
by Shruti P | May 24, 2023 | हिन्दी Hindi, Climate Crisis, Climate Justice, Defending Democracy
कई देशों में सेना ने आपात स्थिति घोषित करने, लोकतंत्र को अस्थायी रूप से निलंबित करने और सत्ता हासिल करने के लिए ऐतिहासिक रूप से राजनीतिक, सामाजिक और आर्थिक संकटों का इस्तेमाल किया है। अब पर्यावरण संकट का इस्तेमाल सैन्य हस्तक्षेप और सशस्त्र बलों की तैनाती को सही ठहराने के लिए भी किया जा सकता है। चूंकि जलवायु परिवर्तन चरम मौसम की घटनाओं की तीव्रता और आवृत्ति में वृद्धि करता है, इसलिए हम अधिक बार-बार होने वाली आपात स्थितियों की संभावना का सामना करते हैं। इसका मतलब यह हो सकता है कि सेना की आपातकालीन शक्तियां और लोकतंत्र का अस्थायी निलंबन भी बार-बार होगा। कई देशों में एक बहुत ही वास्तविक जोखिम यह है कि ये निरंतर जलवायु आपात स्थिति लोकतंत्र और लोकतांत्रिक अधिकारों के निरंतर निलंबन का कारण बन सकती है – वही लोकतंत्र और लोकतांत्रिक अधिकार जो जलवायु संकट से निपटने और जलवायु न्याय सुनिश्चित करने के लिए आवश्यक हैं।
जब साइक्लोन मौका ने 14 मई, 2023 को बांग्लादेश के तट और म्यांमार के पश्चिमी क्षेत्र में तबाही मचाई तो इस श्रेणी-पांच तूफान ने राखीन राज्य में जीवन की दुखद हानि और व्यापक तबाही मचाई। अधिकांश राजधानी शहर, सितवे, नष्ट हो गया है।
यह अच्छी तरह से समझा जाता है कि मानव-प्रेरित (मानवजनित) जलवायु परिवर्तन के परिणामस्वरूप साइक्लोन मौका जैसी चरम मौसम की घटनाओं की आवृत्ति और तीव्रता में वृद्धि हुई है। जो ज़्यादा समझा नहीं जाया गया है वह यह है कि इन चरम मौसम की घटनाओं के राजनीतिक संदर्भ का मृत्यु, विनाश और विस्थापन की सीमा पर गहरा प्रभाव पड़ता है।
महिला शांति नेटवर्क जिसने म्यांमार में क्रूर दमन और मानवाधिकारों के उल्लंघन पर साहसपूर्वक रिपोर्ट की है उन्होंने 16 मई को एक आपातकालीन ब्रीफिंग आयोजित की जिसमें साइक्लोन मौका के प्रभाव का आकलन किया गया। ब्रीफिंग ने उन तरीकों का अवलोकन किया जिसमें सैन्य जनता ने अपने राजनीतिक दमन को आगे बढ़ाने के लिए साइक्लोन का इस्तेमाल किया:
साइक्लोन मौका को लेके जनता की प्रतिक्रिया पर रिपोर्टें सामने आने लगी हैं, जिससे पता चलता है कि जनता ने रोहिंग्या आईडीपी [आंतरिक रूप से विस्थापित व्यक्तियों] के निकासी प्रयासों को ख़त्म कर दिया और तब से उनके शिविरों और आसपास के क्षेत्रों में सहायता पहुंच को बंद कर दिया है। इस तरह के निष्कर्ष, कई अन्य निष्कर्ष के बीच, 1 फरवरी, 2021 को तख्तापलट के प्रयास के बाद रखाइन राज्य में रंगभेद को और गहरा करने के जनता के कृत्यों के अनुरूप हैं।
रखाइन राज्य और बांग्लादेश में रोहिंग्या शरणार्थी शिविरों पर साइक्लोन मौका के विनाशकारी प्रभाव जिसको “सुविधाजनक लापरवाही” के रूप में वर्णित किया गया है, वह 2017 में सेना द्वारा किए गए नरसंहार में म्यांमार से उनके जबरन विस्थापन जिसे संयुक्त राष्ट्र मानवाधिकार परिषद ने मानवता के खिलाफ अपराधों के रूप में मान्यता दी है उसकी याद दिलाता है।
यहीं पर हम जलवायु भेद्यता और सैन्य शासन के अधीन रहने वाली आबादी की भेद्यता के अभिसरण को देखते हैं। यह भेद्यता प्रणालीगत राजनैतिक उत्पीड़न और विशिष्ट जातीय समूहों के खिलाफ किए गए नरसंहार के कृत्यों द्वारा बढ़ाई गई है। न केवल लोगों को जीवन की हानि, उनके घरों का विनाश, अभाव और विस्थापन का सामना करना पड़ता है, बल्कि अपने समुदायों की रक्षा के लिए खुद को तैयार करने या सामूहिक कार्रवाई करने की संभावना गंभीर रूप से बाधित होती है।
साइक्लोन जैसे चरम मौसम की घटनाओं के बाद मानवीय संकट में हम अक्सर अंतर्राष्ट्रीय सहायता संगठनों को सैन्य शासन के साथ काम करने की आवश्यकता को उचित ठहराते हुए देखते हैं। कुछ राहत एजेंसियों का वास्तव में यह मानना है कि केंद्रीकृत अधिनायकवादी शासन सहायता के लिए एक अधिक कुशल वितरण तंत्र है। यह इस तथ्य की उपेक्षा करता है कि अधिनायकवादी शासन बड़े पैमाने पर भ्रष्ट हैं, और सार्वजनिक संसाधनों – मानवीय सहायता सहित – को शक्तिशाली अभिजात वर्ग और उनके साथियों के माध्यम से डायवर्ट किया जाता है। सार्वजनिक संसाधनों की चोरी प्रमुख कारणों में से एक है जिसकी वजह से इस तरह के शासन पहले स्थान पर मौजूद हैं।
इससे भी महत्वपूर्ण बात यह है कि अधिनायकवादी शासन के तहत, मानवीय संकट और मानवीय सहायता राजनीतिक रूप से निर्धारित होती है। राज्य और/या विशिष्ट जातीय या धार्मिक समूहों के प्रति शत्रुतापूर्ण पहचान की गई आबादी को मानवीय सहायता तक पहुंच से वंचित कर दिया जाता है। जैसा कि हम आज म्यांमार में देख रहे हैं को वहां के लोगो पर सैन्य जनता का युद्ध मानवीय सहायता न देने तक फैला हुआ है। इसका कारन समझना मुश्किल नहीं है। मानवीय संकट का शिकार होने और मानवीय सहायता के योग्य होने के लिए, आपको सबसे पहले इंसान माना जाना चाहिए।
1945 के बाद से हमने कई देशों में लोकतंत्र के अंत की शुरुआत देखी है (अक्सर विदेशी हस्तक्षेप द्वारा समर्थित) जहां राष्ट्रीय या उप-राष्ट्रीय स्तर (राज्य, क्षेत्र, प्रांत) पर आपातकाल की स्थिति घोषित की जाती है और सेना को सड़कों पर तैनात किया जाता है। एक बार सेना को सड़कों आने के बाद, सैन्य जनरल और उनके बच्चे राजनीतिक, नागरिक और आर्थिक जीवन में तेजी से आगे बढ़ते हैं।
यहां तक कि अगर एक निर्वाचित संसद या कांग्रेस की शक्तियां बहाल हो जाती हैं, और लोकतांत्रिक चुनाव फिर से शुरू हो जाते हैं, तो सेना राजनीतिक दलों पर नियंत्रण रखती है और राजनीतिक, नागरिक और आर्थिक जीवन में अपनी पैठ बनाए रखती है। लोगों के लिए यह आपातकाल की एक स्थायी स्थिति बन जाती है – एक स्थायी संकट।
इस निरंतर संकट में “जलवायु लचीलापन” को भी पुनर्परिभाषित किया गया है। जलवायु लचीलापन में जलवायु परिवर्तन के प्रभावों के लिए समान सामाजिक, आर्थिक और सांस्कृतिक प्रतिक्रिया सुनिश्चित करने और मानव स्वास्थ्य, आजीविका और पर्यावरण की रक्षा सुनिश्चित करने के लिए एक सामूहिक जिम्मेदारी शामिल है। अब हमारे समुदायों में अधिक जलवायु लचीलेपन के लिए राजनीतिक अभिजात वर्ग के आह्वान का मतलब है कि हमें सिर्फ अगले चरम मौसम की घटना का सामना करना होगा। सामूहिक कार्रवाई और जवाबदेही के लिए लोकतांत्रिक तंत्र को छीन लिया गया है, और अधिकारों के अभाव में, जलवायु लचीलेपन का मतलब है कि कमजोर समुदायों को सिर्फ सहने की आदत दाल लेनी चाहिए है। या वहां से हट जाना चाहिए।
कई देशों में, अति दक्षिणपंथी पहले से ही जलवायु परिवर्तन से इनकार करने की बजाये जलवायु परिवर्तन दहशत को फैलाने लगे है। वे प्रभावित समुदायों (विशेष रूप से जलवायु संवेदनशील ग्रामीण समुदायों) का समर्थन करने में राज्य की विफलता को उजागर करने का एक राजनीतिक अवसर देखते हैं। इस नए संकट के सामने सुदूर दक्षिणपंथी मजबूत नेतृत्व – सत्तावादी शासन के लिए एक लोकलुभावन शब्द, के लिए अपने आह्वान को दोहरा सकते हैं। राष्ट्र के लिए एक बाहरी खतरे के जवाब में हर आपात स्थिति की तरह, लोकतंत्र के निलंबन को सही ठहराने के लिए जलवायु संकट का उपयोग अति दक्षिणपंथी द्वारा किया जाएगा।
इस व्यापक जलवायु संकट में हम अत्यधिक मौसम की घटनाओं, गर्मी की लहरों और जंगल की आग के कारण निरंतर जलवायु आपात स्थिति की संभावना का सामना कर रहे हैं। यह “जलवायु संकट” द्वारा एक चरम मौसम की घटना से दूसरे तक तेज हो जाता है (बाढ़ के बाद सूखा; मूसलाधार बारिश के बाद जंगल की आग)। क्या होगा यदि यह लगातार आपातकाल की स्थिति की ओर ले जाता है जिसमें लोकतंत्र का निलंबन स्थायी हो जाती है?
डॉ मुहम्मद हिदायत ग्रीनफील्ड, IUF एशिया/पसिफ़िक क्षेत्रीय सचिव
